CZECHY

1.Położenie

państwo śródlądowe w Europie Środkowej. Od północy graniczy z Polską, od zachodu i północnego zachodu z Niemcami, od południa z Austrią, a od wschodu ze Słowacją. Stolicą i największym miastem Czech jest Praga.
Kraj składa się z trzech historycznych krain – Czech właściwych, Moraw i czeskiej części Śląska. Na powierzchni 78 866 km² żyje ponad 10,5 mln osób, z czego 94% to Czesi.

2.Historia

W V lub VI wieku pojawiły się pierwsze plemiona słowiańskie. Pierwszym państwem na terenie Czech i zarazem najstarszym państwem słowiańskim w ogóle było państwo Samona (624–661),
mające charakter rozległego związku plemiennego, w którego skład wchodzili m.in. Czesi i Morawianie. W IX w. część plemion współtworzących dawne państwo Samona weszło w skład państwa wielkomorawskiego (833–907)
z głównym ośrodkiem w Weligradzie[31]. Najazdy węgierskie położyły w 907 r. kres istnieniu państwa wielkomorawskiego Do końca IX w. Czechy właściwe nie stanowiły jednolitego organizmu politycznego i były podzielone na szereg księstw.
W latach 888–895 księstwa czeskie były zależne od państwa wielkomorawskiego. Po upadku Wielkich Moraw najważniejszym ośrodkiem integracyjnym na ziemiach czeskich stało się księstwo Przemyślidów z głównym grodem w Pradze

3.Klimat

W Czechach panuje klimat umiarkowany ciepły, ze średnią temperaturą w styczniu –1 do –3 °C, a w lipcu 18–19 °C. Średnia roczna suma opadów to 500–700 mm. Na terenach górskich panuje klimat ostry ze średnią temperaturą roczną
ok. 4 °C i opadami rzędu 1200 mm. Terytorium Czech należy do zlewisk trzech mórz: Północnego – 51 399 km², Czarnego – 22 744 km², Bałtyckiego – 4721 km². Największe rzeki poszczególnych zlewisk to: w zlewisku Morza Północnego: Łaba,
Wełtawa, Lužnice, Sázava, Otava,
Berounka Ohrza, w zlewisku Morza Czarnego: Morawa, Beczwa, Dyja, w zlewisku Morza Bałtyckiego: Odra, Opawa, Osobłoga, Olza, Ostrawica,

4.Ustrój polityczny

Republika Czeska jest demokracją parlamentarną. Organem ustawodawczym jest dwuizbowy parlament. Niższa izba parlamentu – Izba Poselska (Poslanecká sněmovna) składa się z 200 parlamentarzystów,
wybieranych na czteroletnią kadencję. W skład izby wyższej – Senatu (Senát) wchodzi 81 senatorów, wybieranych na okres 6 lat. Jedna trzecia senatorów jest wybierana co 2 lata. Na czele państwa stoi prezydent, Miloś Zeman, który od 2013 roku wybierany
jest w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję. Reprezentuje on państwo na arenie międzynarodowej. Prezydent podpisuje ustawy, powołuje i odwołuje premiera oraz członków rządu, ma prawo rozwiązać Izbę Deputowanych,
powołuje sędziów oraz członków Rady Czeskiego Banku Narodowego (Česká národní banka)

5.Literatura

Literatura czeska obejmuje całokształt działalności pisarskiej osób, które tradycyjnie związane są z kulturą Czech. Literatura ta jest pisana nie tylko w języku czeskim, ale też w innych językach, m.in. staro-cerkiewno-słowiańskim (np. Proglas),
łacinie (np. Kronika Kosmasa) i niemieckim (np. Proces Franza Kafki). Początki czeskiej literatury wiążą się z misją Cyryla i Metodego, którzy wprowadzili alfabet głagolicki i liturgię staro-cerkiewno-słowiańską.
Piśmiennictwo starosłowiańskie było rozwijane w Czechach od IX w. do 1097 r., w XIV i XV w. i ponownie od XIX w. Od X w. zaczyna przenikać do Czech łacina. Dochodzi do rozkwitu literatury religijnej i kronikarstwa (Kronika Kosmasa).
W XII w. powstają najstarsze znane teksty religijne w języku czeskim. Około 1360 r. dokonano pierwszego czeskiego tłumaczenia Biblii.Znaczącą rolę w literaturze czeskiej zajmuje czeskie odrodzenie narodowe, którego zasługą
podniesiono status języka czeskiego na równi z niemieckim. Do czołowych przedstawicieli odrodzenia należą
Josef Dobrovský, Josef Jungmann i František Palacký.